Vragen ‘Gemeenten speuren anoniem op sociale media’

Uit recente berichten in de media blijkt op basis van onderzoek van de NHL Stenden Hogeschool en de Rijksuniversiteit Groningen dat Nederlandse gemeenten op grote schaal meekijken met burgers op sociale media. Ongeveer een op de zes gemeenten gebruikt daarvoor ook nepaccounts, terwijl alleen de politie en inlichtingendiensten die methode mogen inzetten. Het onderzoek is gebaseerd op een ingevulde vragenlijst van 156 van de 352 gemeenten in Nederland.

Gemeenten houden verder onder meer Facebookgroepen en Twitterprofielen in de gaten om zicht te krijgen op bijvoorbeeld demonstraties en mogelijke rellen. Ook proberen ze bijstandsfraude op te sporen door op Marktplaats naar bijverdiensten te zoeken en gebruiken ze sociale media om de vluchtverhalen van asielzoekers te controleren. In enkele gevallen worden gemeenteambtenaren onder een valse naam lid van besloten Facebookgroepen.

Een aantal gemeenten slaat de verzamelde gegevens ook op in dossiers. Bij zeker 23 gemeenten gebeurt dat geautomatiseerd, staat in het onderzoek. Uit het onderzoek blijkt ook dat veel ambtenaren niet weten welke regels en procedures gelden voor online speurwerk.

De gemeente Hilversum heeft met nepaccounts meegekeken naar bewoners op social media. Dat erkent wethouder Annette Wolthers. Hilversum deed dat onder meer om fraude op te sporen.